Risico’s horen bij het leven, ook van uw hond. Niettemin zullen we ons tot het uiterste inspannen om te voorkomen dat onze hond narigheid overkomt.

Of niet? Uw dierenarts krijgt regelmatig te maken met ernstige gevolgen van wat ik toch onder de categorie “klunzig gedrag” zou willen vatten, met desastreuze gevolgen voor uw hond. Om maar eens een voorbeeld te noemen: uw dierenarts behandelt jaarlijks ongeveer vijftien honden die een stok in hun keel hebben gekregen na een spelletje gooien met de stok.

De stok

Wat is er leuker dan te gooien met een stok. Ze liggen overal en het is niet erg als je er één kwijt raakt, je vindt zo weer een nieuwe. Veel honden zijn er verzot op en beginnen er één te zoeken zodra de voordeur op een kiertje staat. Met onvermoeibaar enthousiasme probeert de hond zijn baas tot een spelletje met de stok te verleiden.

Toch maakt iedere hond wel eens een vervelend incidentje mee, waarbij de stok een keer vervelend opspringt en hij het uiteinde nogal hard in zijn bek krijgt. Kuchend en rochelend bekomt hij even van deze nare ervaring om daarna weer door te gaan met zijn spel. Deze honden hebben geluk gehad.

In een gemiddelde dierenartsenpraktijk worden jaarlijks zo’n vijftien tot twintig pechvogels binnengebracht. Niet zelden moet de dienstdoende dierenarts alles uit de kast halen om de eigenaar te overtuigen van het belang een grondige inspectie onder narcose na zo’n incident. Dat valt niet altijd mee omdat de eerste verschijnselen zich niet altijd zo heftig openbaren.

Gebeurt het in het weekend dan is het verleidelijk om het hoge weekendtarief te omzeilen en na het weekeinde even naar de eigen dierenarts te gaan.

En daar dreigt een tweede grote fout. Direct ingrijpen kan de schade nog enigszins beperken, één of twee dagen wachten maakt dit trauma tot een uiterst complexe aandoening.

 

Ernstig ongeluk

Een hond die met een vaart van dertig, vijfendertig kilometer per uur achter de stok aanrent spietst zichzelf bijna letterlijk aan de stok. De trauma’s die hiervan het gevolg zijn, kunnen afschuwelijk zijn.

Om maar met de ergste te beginnen: de stok kan doordringen tot in de borstholte en daar een infectie veroorzaken en schade aanrichten aan de longen. De infectie die hierbij optreedt is een moeilijk te behandelen ontsteking, veroorzaakt door gasvormende bacteriën die goed gedijen in een zuurstofarme omgeving. Zo’n infectie wordt een flegmone genoemd en gaat gepaard met pusvorming en een snelle uitbreiding van de infectie.

De stok die zo diep in het lichaam is doorgedrongen laat in zijn baan grote en kleine splinters achter die elk op zich een bron voor infecties kunnen gaan vormen. Te laat behandelde honden kunnen komen te overlijden aan de gevolgen van dit ongeluk. Daarom moet u direct naar een dierenarts.

Ook de minder diep doorgedrongen stok kan levensbedreigende situaties veroorzaken. Scheuring van één van de slagaders die in het keel-halsgebied lopen, kunnen hevige bloedingen veroorzaken. En complicerende factor hierbij is dat de scheur dan meestal over een grotere lengte van de slagader ontstaat waardoor de bloeding uiterst moeilijk te stelpen is. Deze grote bloedingen kunnen leiden tot een shock waarbij er onvoldoende bloed in het lichaam rondgepompt wordt. In het uiterste geval kan het leiden tot het overlijden van de hond.

Het strottenhoofd en de luchtpijp blijven meestal tamelijk ongeschonden. Dit heeft te maken met het feit dat het strottenklepje van vrij stevig kraakbeen gemaakt is, en de toegang tot de luchtpijp redelijk beschermt. Het strottenklepje geleidt de stok naar de erboven liggende slokdarm die veel minder weerstand biedt. Omdat de hond de stok meestal van laag bij de grond pakt met een iets gestrekte hals, ligt de slokdarm in het verlengde tussen de mondholte en de borstholte.

Andere problemen

Gelukkig verloopt het ongeluk niet altijd zo fataal. De stok dringt altijd aan één zijde de keelholte binnen via de weke zijkant onder de tong. Een kleiner, maar nog altijd heel vervelend gevolg kan zijn een afgescheurde keelamandel (tonsil), die achter in de mondholte aan weerszijden van de tong liggen. Ook kan de tongspier beschadigd raken.

Uiteindelijk zorgen de splinters altijd voor vervelende ontstekingen wanneer er niet direct wordt ingegrepen. Deze splinters kunnen tot ontstekingshaarden in de mondkeelholte leiden en eventueel tot fistelvorming. Een fistel is een ontsteking die zich een weg baant door het weefsel en zo een buis vormt die gevuld is met pus. Iedere splinter die achter blijft kan dit veroorzaken. Deze fistels kunnen aan de buitenzijde soms opvallen door flinke zwellingen. Dit vormt eveneens vaak een aanleiding waarom de eigenaar naar de dierenarts gaat.

Het is meestal niet goed mogelijk het gehele keelgebied volledig schoon te maken en vrij van splinters te krijgen. In een later stadium kunnen er, ondanks een adequate behandeling, nog infecties optreden.

 

Symptomen

Zoals gezegd zijn de eerste verschijnselen niet altijd even heftig. Meestal breekt er een stuk van de stok af dat dan ergens in de mondkeelholte achterblijft. Wanneer u de hond in de stok ziet lopen en de hond begint te kokhalzen, hoesten, rochelen of braakneigingen te tonen dan moeten er bij u al alarmbellen gaan rinkelen.

Vaak is de hond na het ongeluk opvallend rustig en houdt hij zijn hals enigszins gestrekt. Dit wordt veroorzaakt door het restant van de stok dat zich in de keelholte bevindt. Buigen van de hals gaat gepaard met pijn. Het wekt in eerste instantie de indruk dat het wel meevalt. Tevens kan de hond last hebben van hoesten, een rochelende ademhaling en kortademigheid. Kwijlen is een ander opvallend signaal. De hond kan niet meer goed slikken en laat zijn speeksel lopen. Ook eten en drinken gaat niet meer.

Heftige bloedingen worden wel opgemerkt en zijn op zichzelf een duidelijk teken dat er iets grondig mis is.

Behandeling

Dit trauma verdient direct behandeling van een dierenarts. Deze zal de keelholte van de hond onder narcose met een laryngoscoop inspecteren en de houtsplinters zoveel mogelijk verwijderen.

Grote scheuren in het weefsel (meestal onder de tong) zullen gedeeltelijk gehecht worden. Deze scheuren worden nooit helemaal gehecht om te voorkomen dat geïnfecteerd materiaal ingesloten wordt. Hierdoor zou de wond niet meer goed kunnen draineren. Eventueel kan de dierenarts een drain achterlaten.

Daarnaast wordt direct met antibiotica begonnen om een infectie onmiddellijk te bestrijden. Door de stok zijn er altijd bacteriën tot diep in de wond doorgedrongen.

Doorgaans is de prognose vrij goed en kan de hond zonder al te veel restverschijnselen herstellen, mits er direct goed behandeld wordt.

Stok tussen de tanden

Een ander nog veel vaker voorkomend accidentje is een stuk stok dat klem zit tussen de kiezen. Het stuk hout zit altijd klem tussen de grote scheurkiezen (premolaren 4). Ook dit wordt vaak door de eigenaren over het hoofd gezien. De hond maakt hierbij kauwende bewegingen en probeert vaak met zijn poot de stok te verwijderen.

Blijft het stuk lang onopgemerkt, dan verschuift het stukje hout naar boven en veroorzaakt zo drukplekken en een infectie aan het verhemelte of tandvlees.

Eenmaal opgemerkt, is het gemakkelijk door de dierenarts te verwijderen.

Niet doen

Mocht u ergens een stokje voor willen steken, dan zou dat moeten zijn dat uw hond met stokken rondsleept. Leer uw hond nooit aan met stokken te spelen en mocht hij dat al wel doen, probeer hem dan gek te maken op een minder gevaarlijk stuk speelgoed. Een goede bal is eigenlijk nog steeds favoriet, maar kies nooit voor kleine balletjes, zoals golf- of stuiterballen. Rubber speelgoed, zoals de kong en dergelijke voldoen ook uitstekend.

Gooien met stokken: doe het gewoon niet!!

Met dank aan de dierenartsen H.Hendriks en A. Billet.